De edele kunst van het Bulgaarse koken

Beste lezers,

Ieder die mij kent, kan getuigen dat ik wel houd van een klein gastronomisch avontuur. In Indonesie was gebraden duif geen enkel bezwaar, en in Kameroen heb ik enthousiast meegedaan met vangen van termieten. Voor de niet ingewijden: die kun je prima als snack eten. Nadat ze gebakken zijn natuurlijk.

Exotische gerechten proberen is eigenlijk de halve lol van het reizen. Andere geuren, andere eetgewoonten, andere manieren om iets bekends klaar te maken, het hoort er allemaal bij. Zo nu en dan stuit je op een gerecht dat zo opvallend is dat je het even in een blog vermeldt. Dit geldt zeker voor het ' gerecht' dat het onderwerp is van dit stukje.

In Bulgarije zijn ze grote hittes gewend. Dit blijkt wel uit de menu kaart van de verschillende cafeetjes die je zonder al te veel problemen kunt vinden aan de Prins Alexanderboulevard. Bijna alles wat wij normaliter warm drinken, is in Bulgarije te krijgen in een steenkoude variant. De kunst van de Frappe (ondanks de Franse benaming toch echt een Griekse uitvinding) is zelfs zo hoog verheven dat je kunt aangeven geen suiker in de Frappe te gebruiken. Wel handig als je zelf geen suiker in je koffie hebt en toch wilt kunnen genieten van een steenkoud bakkie troost.

Ergens rond het middaguur -ik had net mijn ticket naar Veliko Tarnovo gekocht- vond ik eht tijd voor een verkoelend drankje aan het Stambolovplein. De gelegenheid noemde zich ' Dreams' en bleek te beschikken over allerhande shakes en sapjes. Ook stond er iets anders merkwaardigs op de kaart: ajs-kola. Het idee van een groot gals extra koude cola stond me wel aan, dus bestelde ik er een. Voor 2 leva 55 kun je wel een gokje wagen.

Wat ik kreeg was echter geen cola aangevul met een bak ijsblokjes, maar een glas cola waarop men een lepeltje vanille schepijs had gelepeld. De bedoeling was dat ik het ijs liet smelten en vervolgens goed zou roeren totdat er sprake was van een monogaam geheel. Ik deed zoals me werd opgedragen, maar ik meot bekennen dat ik dit nooit thuis zou namaken. Desondanks toch een grappig incidentje.

Morgen wacht me een nieuw avontuur: 5 uur in een bus naar Veliko Tarnovo. Dit is een afwijking van mijn eerder geplande route, maar ik kwam er pas hier achter dat in mijn programma aan de universiteit van Veliko Tarnovo een bezoek is inbegrepen. Ik hoef geen twee keer hetzelfde te zien, dus doe ik nu wat nuttigs: ik ben voornemens om mijn zware koffer alvast te parkeren in een kluis op het station, zodat ik iets meer bewegingsvrijheid heb (het is wel gewichtheffen, die 20 kg iedere keer).

tot de volgende keer,

D

Het merkwaardige voorval van de verdwenen postbus in Plovdiv

Beste lezers,

Ik ben hier nu 4 dagen, en ik heb toch al een unieke band ontwikkeld met een belangrijk aspect van de Bulgaarse cultuur: de posterijen. In een eerder verhaal gaf ik al aan hoe ingewikkeld het kopen van een postzegel was, maar vandaag hebben de posterijen me wederom verbaasd.

Plovdiv krijgt een stuk meer toeristen dan Sofia, en dat uit zich op vele manieren. Bij alle monumenten staan keurige bordjes met daarop in het Bulgaars en Engels vermeld naar welk 19e eeuws bouwsel je aan het kijken bent. Op iedere hoek van de straat is een souvenir/gift shop te vinden en op een pleintje in het midden van de stad kan de argeloze tourist zijn of haar portret laten schilderen. Ondanks alle (hinderlijk zichtbare) voorzieningen voor dagjesmensen, zijn de touries hier nog niet oververtegenwoordigd.

Plovidiv is een mooie stad. Iets anders kan er niet over worden gezegd. Wie Plovdiv niet mooi vindt, moet zich laten nakijken. Of heeft misschien een brilletje nodig. De straten zijn mooi en authentiek, maar helaas zijn er nog veel auto's in de oude stad, waardoor enkele prachtige fotomomenten aan mijn neus voorbij gingen. Door de kronkeligheid van de stad is het makkelijk om gedesorienteerd te raken. Soms is het fijn om te dwalen door het verleden, maar met 30 graden in de schaduw houd je dat maar zo lang vol. daar ben ik vandaag op de harde manier achter gekomen.

Na een wat lange stadswandeling trachtte ik vandaag mijn ansichtkaarten, voorzien van postzegel en al (ja, hier in Plovdiv wel gewoon te koop in de winkel), op de bus te doen. Ik ben naar het postgebouw gelopen en zocht naar de postbus. Nergens kon ik er een vinden. Niet in het gebouw, niet er naas, niet bij de ingang, nergens. Ik had het heet en begon langzamerhand gefrustreerd te raken. Waar was dat stomme ding nou? Ik vroeg het een beampte. rechts bij de ingang. Ik daar heen en zag niets. Ik dacht dat ik een zonnesteek had opgelopen, want er was geen postbus te bekennen. Ik dacht op dat moment echt dat ik aan het hallucineren was, want iedereen bleef volhouden dat het ding toch echt bij de ingang moest zijn. Ik ben toen maar weer teruggelopen om de beambte op nieuw te ondervragen. Dit keer liep hij even mee en wees me op iets wat ik had aangezien voor een lint op de muur. Er zat een hele smalle spleet in, en op de tape stond het bulgaarse en engelse equivalent van ' regio Plovdiv', ' Bulgarije' en ' Buitenland'. Schaapachtig kijken heb ik de kaarten op de ' bus' gedaan en ben toen maar wat gaan drinken.

Na mijn drankje besloot ik otch maar even naar het hostel terug te gaan. Een goede zet, want een paar uurtjes rust en koelte hebben duidelijk hun positieve uitwerking gehad. Na een lekkere douche voel ik me nu weer een beetje mens. Maar voortaan kijk ik wel een beetje beter uit met door de hitte lopen. Zelfs in een mooie stad als Plovdiv.

Plovdiv

Beste lezers,

Van alle mogelijke Slavische plaatsnamen, is Plodiv misschien wel de meest stereotype. Met de traditionele Slavische vette L lijkt de naam te verwijzen naar een grijsgrauw arbeidersparadijs waar norse arbeiders onder het Rode Vaandel trots naar de fabrieken marcheren, alwaar de kernkoppen worden gemaakt om het bovengenoemde arbeiderspradijs te beschermen tegen het corrupte kapitalistische Westen. Wederom geldt: schijn bedriegt.

Plovdiv is een mooie stad. Het heeft een prachtig oud centrum en is zonder te overdrijven een juweeltje van 19e eeuwse Bulgaarse architectuur. Plovdiv is al een hele oude stad. De naam is van oorsprong Thracisch: Pelop Deva, oftewel Fort van Fillipos. Het gaat hierbij dan om Fillipos van Macedonie, de vader van Alexander de Grote. Het veroveren van de landerijen rondom Plovdiv schijnt nog een hele klus geweest te zijn: volgens mijn gids waren de Thraciers uitermate vechtlustig en hadden ze met de Grieken weinig op.

Ik ben vandaag met de express trein van Sofia naar Plovdiv gereist. Een leuk tripje dat zo'n 2 uur in beslag nam. Het was even zoeken naar het juiste perron (hoewel de lingeriezaak op het station uitermate goed is aangegeven, ontbreekt de richtingaanwijzing op de perrons volledig), maar ik heb geen grote hindernissen ondervonden.

Bij wijze van experiment had ik een Bulgaarse vertaling gekocht van mr Monk goes to Germany. Wie niet weet wie Adrian Monk is, moet 's zaterdags meer tv kijken(of even heimelijk wikipedia raadplegen).Tot mijn niet geringe verbazing zat ik na 2 uur al op 27 gelezen pagina's. Als dit me nou ook nog in gesproken vorm lukte, dan was mijn leerdoel deze zomer al lang en breed gehaald. Maar goed, ik heb goede hoop dat het me zal lukken.

Ik schrijf later weer meer!

D

Postzegels kopen in Sofia

beste lezers,

Zoals jullie weten ben ik geen PVV-ganger. Ik geloof niet dat mijn land inherent beter is dan welk ander land dan ook. Goed, omstandigheden bepalen hoe goed het ergens toeven is, maar in potentie zijn alle landen gelijk. Wie had immers ooit kunnen denken dat het moeras in Noord-Europa waarin we leven zou kunnen uitgroeien tot een van de rijkste landen op aarde?

Nederland heeft echter een belangrijk verschil met de rest van de wereld. Dit verschil zit hem in het feit dat postzegels overal te krijgen zijn. Wie denkt dat dat normaal is, moet maar eens proberen in het buitenland postzegels te kopen. Dikke kans dat er een trip inzit naar een onaantrekkelijk, pompeus gebouw aan een straat die bijna standaard ettelijke kilometers verwijderd is van de plek waar je ansichtkaarten kunt kopen. U raadt het, de posterijen zijn in veel landen een reliek uit vroeger tijden. De Staat bewijst den burger enen dienst en deze moet derhalve blij zijn met de geboden service. Of die service nou goed is of niet is niet echt van belang.

De Bulgaarse posterijen zijn niet per se beter of slechter dan welke andere posterijen in dit deel van de wereld. Het gebouw van de psoterijen in Sofia is monumentaal en ligt geheel in stijl ver weg van waar men ansichtkaarten koopt. Tot zover niets nieuws.

het kopen van een postzegel is echter een precaire aangelegenheid: in het hele gebouw van de posterijen staat nergens aangegeven aan welk loket de felbegeerde zegeltjes nu precies te koop zijn. Het gebouw (dat waarschijnlijk het product zou kunnen zijn van Kafka, als die tenminste een architect was geweest) bestaat uit meerdere hallen en biedt meerdere diensten aan: je kunt er je belastingen betalen, gas-, water- en lichtrekeningen betalen, pensioenen ophalen en zelfs krantenabonnamenten afsluiten. Maar nergens staat ook maar de geringste verwijzing naar de kerntaak der posterijen, namelijk het verkopen van postzegels. Uiteidnelijk, na een epische tocht langs niet minder dan 5 'shalteri' kwam ik terecht bij een aardige oude mevrouw die slechts een enkel woord Engels sprak: Stamps? Een lettergreep, zes letters, maar tegelijkertijd ook bevrijding!

groeten uit Bulgarije

Sofia

Beste lezers,

Het komt soms voor dat je denkt alles al gezien te hebben. Het lot heeft juist op dat soort momenten de neiging keihard toe te slaan en je volledig te verrassen. Sofiadacht ik eigenlijk al min of meer gezien te hebben. Ik moet eerlijk bekennen dat mijn vroegere indruk niet al te best was; lege straten, ongezellig en een beeetje grauw. Ik geef het graag toe: ik had het compleet verkeerd.

Vandaag de stad maar eens verkend. Vitosha bulevard was inderdaad weinig soeps. Vrolijk omdat het zomer is, maar verder niets speciaals. Het is me daar wel gelukt om daar een sim-card te kopen, hoewel het proces lekker Oost-Europees was: mijn id-kaart moest worden geregistreerd. Is me nog nooit ergens overkomen. Mijn nieuwe nr in Bulgarije zal ik mailen aan de geinteresseerden.

Na het ontbijt op het Sveta Nedelya plein, ben ik naar het mooiste gedeelte van Sofia gegaan. De Bulevard Tsar Osvoboditel (de Bevrijdingskeizersboulevard) loopt vanaf het Onfahankelijkheidsplein naar de Aleksander Nevskiy kathedraal. Onderweg prachtige gebouwen, groene parken, leuke horeca en gezellige straatjes.

Sofia is als stad wat moeilijk te definieren. Het lijkt een beetje op Boekarest, maar dan kleiner en vele malen beter onderhouden (en: zonder straathonden!!!). Het zou ook kunnen lijken op Belgrado, maar dan van voor de socialistische stadsplanning.

De gemiddelde Sofioot is bijzonder aardig. men begrijpt dat het me moeilijk valt om alles in het Bulgaars te begrijpen en men doet de moeite om langzaam te praten in het Bulgaaars, zonder meteen over te gaan in het Engels. Op de luchthaven was de mevrouw van het geldwisselkantoor ontzettend enthousiast: wat goed dat jullie ook onze taal leren! maareh... waarom eigenlijk?

En bref, Sofia kan ik iedereen aanbevelen!

A journey to the East

Nou, we zijn er. Na wat gezweet op Schiphol( Nee meneer, de vlucht is overboekt, we kunnen u nog geen stoel geven) en een upgrade naar business class (speciale dank gaat uit naar het gouden kaartje in mijn portemonnee) op de vlucht Amsterdam Praag, ben ik toch heelhuids aangekomen in Sofia.

Op de vlucht van Praag naar Sofia heb ik nog een meisje uit Rusland ontmoet, dat voor het eerst buiten Rusland was, op een internationale stage die werd ' georganiseerd' door AIESEC. Tot haar groot afgrijzen deed haar telefoon het niet en stond er niemand op haar te wachten. Ze mocht van de dames van de informaciya even naar het nr van AIESEC bellen, maar helaas was dit een bureaunummer, dus nam er niemand op. Uiteindelijk hebben we de taxi gedeeld naar mijn hostel, waar ze ook een bed kon krijgen. Morgen gaat ze naar de organisatie... voorzover je het een organisatie kunt noemen. Hiermee is toch wel wee bewezen dat het loont kinderen op jonge leeftijd bloot te stellen aan buitenlandervaringen... dat helpt toch wel heel erg als ze later groot zijn. Om heel eerlijk te zijn mag ze blij zijn dat ik erbij was, anders was ze nu ganz verloren. Maar goed, goede daad ook weer gedaan vandaag.

Sofia is bloedheet en buiten is het nu redelijk stil Op het eerste gezicht lijkt Sofia een beetje op Yerevan. Verzorgd en schoon, maar toch met een beslist Russisch tintje.

Goed ik ga nu slapen. morgen de stad verkennen!

groeten,

D

Vertrek!

Beste lezers,

Vandaag is het dan zover! Om 16:30 neemt een vliegtuig van Czech Airlines me mee naar Praag, waar om 20.00 uur een vliegtuig me verder zal vliegen naar Sofia. Ik zal aankomen om 23 00 EEST(locale tijd), 22.uur CEST(Nederlandse tijd) Daar zal ik dan verblijven in het Hostel Mostel (tsja, creatief is het wel, die benaming. Ik heb er zin an, at your service!

D

Iets over Bulgarije

Lieve lezers,

Als voorbereiding op mijn jaarlijkse zomerreis, hier dan eerst iets over mijn land van bestemming, Bulgarije. Bulgarije ligt ingeklemd tussen Roemenie in het noorden en het land dat hoogstpersoonlijk onze geliefde euro ten val bracht, Griekenland, in het zuiden. In het westen grenst het land aan de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonie (deze belachelijke naam is het gevolg van Griekse gevoeligheden; Griekenland mag dan gezakt zijn voor zijn boekhoudexamen, het heeft een dikke 10 plus voor geschiedenis).

De hoofdstad van het land heet Sofia en is genoemd naar de kerk van de Heilige Wijsheid, die genoemd was naar de Aya Sofia in Istanbul.Voor de omdoping heette de de stad Serdica (Serditsa). Sofia is de hoofdstad van Bulgarije sinds de onafhankelijkheid in 1878, hiervoor waren de hoofdsteden achtereenvolgend Preslav (nu gereduceerd tot een bergdorpje, maar nog wel het predicaat ' veliki' oftewel ' groots' dragend) en Veliko (ook al groots) Tarnovo. In deze laatste stad ga ik mijn taalcursus Bulgaars doen.

Bulgarije kent periodes van onafhankelijkheid, maar kent ook periodes dat anderen de dienst uit maakten. De Grieken, Turken en Russen hebben allemaal geprobeerd om van Bulgarije een soort van kolonie te maken. Dit ging lang niet altijd zonder slag of stoot: wie Bulgaarse geschiedenis leest, moet wel tegen bloed kunnen.

De overheersende godsdienst in Bulgarije is het Orthodoxisme, dat vertegenwoordigd is in de Bulgaars Orthodoxe Kerk. Veel Bulgaren zijn echter maar zeer oppervlakkig gelovig, aldus een kennis van mij in Sofia. De tweede religie van het land is de Islam, die door de Turken in de 17e eeuw te vuur en te zwaard is opgelegd aan een aantal bergdorpen in de Rhodopen. Het is niet moeilijk voor te stellen dat de Islam vanwege zijn bloederige connotatie en verband met de voormalige koloniale overheerser weinig geliefd is in Bulgarije.

Het Bulgaars is een Zuid-Slavische taal en daarmee een zusje van het Servokroatisch, mijn Slavische hoofdtaal. Kenmerkend voor het Bulgaars is het wegvallen van de naamvallen, hetgeen erg zeldzaam is voor Slavische talen. In de ogen van iemand die het Servokroatisch machtig is, bekleedt het Bulgaars ongeveer de plaats die het Zuid-Afrikaans inneemt in het oor van een Nederlander. het Bulgaars compenseert deze eerste vereenvoudiging door een utiermate complex werkwoordsysteem dat in staat is talloze kleine nuances weer te geven. Het Bulgaars wordt geschreven in het Cyrillische alfabet, net als het Servisch, Macedonisch, Oekraiens en het Russisch.

Bulgarije kent een eeuwenoude cultuur. Een van de mooiste voorbeelden daarvan is de zangkunst, die hoog verheven is in haar complexiteit en verfijning. Zingen is hoofdzakelijk een vrouwenaangelegenheid; de mannen bespelen de instrumenten.

Voor de liefhebbers van muziek met mannenstemmen (atypisch voor Bulgaarse muziek):

http://www.youtube.com/watch?v=Dtktd_AZpdo&playnext_from=TL&videos=7cXMogrG1Bc

Hier dan voor de liefhebbers van vrouwenstemmen (meer traditioneel):

http://www.youtube.com/watch?v=Ycdn75RbuuE&playnext_from=TL&videos=Mchj4iW5rRA

Tot zover deze mededeling!